Op uitnodiging van DPDGroup praat ik op donderdag 24 november samen met trendwatcher Herman Konings de logistieke sector bij over de toekomst van logistiek. Hoe gaat de nieuwe generatie met nieuwe evenwichten tussen mens, omgeving en technologie logistiek anders bekijken?
In de Europese unie alleen zouden meer dan zes miljoen bedrijven een radertje zijn in het grotere klokwerk van onze logistiek. Sommige zijn vooral verzender van goederen, anderen ontvanger, en sommige zijn planner, distributeur of transporteur van al deze goederen. Heel wat van die bedrijven hebben al een rijke geschiedenis achter de rug om die goederenstromen zo efficiënt mogelijk te plannen. Efficiënt betekent in dit geval: goederen met zo min mogelijk transportbewegingen en kilometers op hun plaats krijgen. En liefst op tijd.
Ondanks dat wordt wereldwijd nog steeds 75% van het transport gepland met pen en papier, telefoon of fax en misschien een spreadsheet. Bedrijven die toch veel in informatisering hebben geïnvesteerd doen dat vaak als silo’s: Individueel, kijkend naar hun eigen binnen- en buitengaand transport. Daarom rijden op onze Vlaamse wegen – nog steeds – 25% van alle vrachtwagens leeg. De overige 75% komt aan gemiddeld 60% van haar laadvermogen. De volgende keer je in de file staat in pakweg de driehoek Antwerpen-Gent-Brussel, ga je er spontaan anders van gaan kijken naar die lange parade vrachtwagens in het stilstaand verkeer. Wanneer het verkeer nog blijft toenemen, staan we stil.
Tinder voor Transportplanners
Op selfdriving cars en trucks is het nog even wachten. Wanneer computers het stuur overnemen van homo sapiens zou onze wegcapaciteit verviervoudigen volgens Google.
Gelukkig is er een vooruitgangsperspectief waar we nu al mee aan de slag kunnen. Want de werkelijke digitale transformatie van de transportsector wacht niet op driverless technology. Ze is al ingezet in de vorm van collaboratieve transportplanning.
Het is heel mooi om te zien hoe heel wat start-ups zich laten inspireren en motiveren door de gedachten achter distributie 2.0, ook in Vlaanderen. Misschien worden we toch ooit nog een slimme draaischijf. Een nieuwe generatie ICT-bedrijven helpt transportplanners met cloud based software transportstromen inzichtelijk te maken, te optimaliseren, en transport-matches te detecteren met andere gebruikers.
In analogie met Facebook of zelfs Tinder, maken transportplanners een eigen profiel aan, suggereert het platform matches tussen bedrijven aan de hand van gelijklopende trajecten en delen ze activiteiten. Het volledige volume transport wordt zo uitgevoerd met zo weinig mogelijk transportbewegingen. ICT helpt ons strijden tegen de files door over de grenzen van organisaties heen een zo groot mogelijk bundelings-effect te creëren.
Het fenomeen kwam al enkele jaren geleden piepen onder de naam ‘social transport’: goederen transporteren door gebruik te maken van reeds bestaand pendelgedrag.
Aardappeltjes carpoolen met pendelaars
Een mooi pioniersverhaal vind je bij het Zwitserse Kartoffelntaxi. Boeren die in de Zwitserse alpen (meerbepaald in de Schindellegi bergen) hun jonge aardappeltjes zo duurzaam mogelijk wilden telen, gingen in samenwerking met lokale bakkerijen het transport naar Zurich, Genève en Basel organiseren met pendelaars. Met veel trotse en emotionele betrokkenheid reden in 2011 al zo’n 40 vrijwilligers met solanine-rijke primeuraardappeltjes uit de bergen richting de klasse-restaurants in de Zwitserse steden.
De airbnb voor sociaal transport komt uit Noorwegen
De airbnb om dingen te transporteren door gebruik te maken van bestaande, particuliere verkeersstromen wordt misschien wel het van oorsprong Noorse Nimber. Heb je je dure zonnebril vergeten op restaurant tijdens een citytrip? Of heb je een gigantisch tweepersoonsbed gekocht bij Ikea dat je zelf niet thuis krijgt? Geen probleem, zet het op Nimber, en misschien is iemand uit de Nimber-community die net dat traject gaat doen bereid om het mee te brengen (tegen een eerlijke vergoeding)
Nimber verklaart zelf 60.000 gebruikers te hebben in Noorwegen, en dat is 0,6 percent van de populatie. Dat lijkt verwaarloosbaar weinig, maar dat zou volgens hen en afdoende kritische massa zijn om het platform te doen werken.
Sinds kort zijn ze ook actief in de UK waar ze op twee jaar tijd willen groeien naar 400.000 gebruikers, zo’n 0,4 percent van de populatie. Ook transport van goederen wordt steeds meer een functie van de smartphone met bits en bites als voornaamste brandstof.
Een bont ballenbad aan big data
Een bont ballenbad aan big data wordt steeds meer de basis van een leefbare, veilige en duurzame stad. Naarmate steden steeds meer infrastructuur ontwikkelen van het genre ‘city-of-things’ zullen steeds meer nieuwkomers opportuniteiten zien om mensen- en goederenstromen steeds efficiënter, veiliger en milieuvriendelijker te transporteren. Verrassend is dat technologie steeds meer onttrokken wordt van het zicht.
Gechipte vuilnisbakken in slimme steden
In Nederland richt iedere gemeente zijn eigen afvalsysteem in. Veel gemeenten keizen voor een brede variatie aan afvalcontainers op straat of onder de grond. 10000 afvalcontainers in 30 gemeenten hebben chips waarmee ze communiceren met elkaar, maar ook met slimme vuilniswagens. Actuele data wordt verzameld zonder mankracht waardoor containers enkel geleegd worden wanneer ze het signaal geven dat ze helemaal vol zitten. Het gevolg zijn minder ledigingen en minder transportbewegingen. De gemeente Groningen wist op die manier in 2015 18% op haar totale inzamelbudget te besparen en de uitstoot van CO2 met 18% terug te brengen.
En zo zal iedere niche in de stad voor haar operationele uitdagingen meer en meer machine-to-machine antwoorden vinden. Steden zijn in meeste landen verantwoordelijk voor 50% van de CO2-uitstoot. Dat komt natuurlijk omdat in stedelijke gebieden meer mensen wonen en meer verkeer is. Het betekent ook dat er veel te winnen is met klimaatbesparende toepassingen.
Onderzoek van Accenture voor het Global e-sustainability initiative Smarter 2030 stelt dat goed ingezette technologie de CO2-uitstoot in de stad kan verminderen met 20%. Minder CO2 door ICT. De slimme stad kan substantieel bijdragen aan het vergroten van de duurzaamheid in ons dagelijks leven.