Full Circle: Een Design Sprint voor de circulaire economie

Innovation ist kein Pony Camp. Bij de Sprintmethodiek ga je van strategische planning naar conceptualisering tot user testing in slechts vijf dagen. Dat klinkt als een innovatieproces met verpletterende tijdsdruk, en dat is het ook. Design Sprint is een proces dat je kan zien als een soort ‘greatest hits’ van innovatieprocessen. Het is samengesteld door Google Ventures en Jan Leyssens en ik maakten een remix met focus op de circulaire economie. De eerste uitvoering hebben we net achter de rug voor Kamp C. 

Een sneltrein van greatest hits

Design Sprint is even controversieel als geniaal. Geniaal omdat het zo’n ontzettend efficiënt proces is van kleine iteraties en controversieel omdat het brandhout maakt van heilige huisjes die we zo evident en ‘creatief’ vinden: activiteiten zoals ‘brainstormen’.

Het mooie aan Design Sprint is dat je maanden van eindeloos debat, chaos, competitie om ideeën en richtingloosheid kan reduceren tot vijf zeer intensieve en resultlaatgerichte dagen.

  • Je werkt met een kleine en diverse groep mensen, die bovendien later ook zal instaan voor de implementatie
  • Je ontvouwt een nieuwe concept vanuit één centrale weldoordachte uitdaging
  • Rollen en functies zijn helder gedefinieerd
  • Tijd voor overleg is gereduceerd tot het uiterste minimum en vervangen door een systematiek van opeenvolgende taken. Bij Google Sprint wordt zeer hard gewerkt, maar je maakt ook zeer grote sprongen

Het verloop van vijf dagen Sprint

Dag 1:
Strategische mapping om je innovatie-uitdaging echt ten volle te begrijpen

Dag2:
Ideeën creëren en exploreren om de uitdaging te beantwoorden

Dag3:
Kies het juiste idee en herschrijf het script waarmee je de klant of gebruiker haar probleem oplost.

Dag4:
Maak een prototype van je oplossing, je nieuwe product of je dienst

Dag5:
Test je prototype bij minstens vijf (potentiële) gebruikers

Een bedrijventerrein en innovatiecampus in één

KampC Sprint

Kamp C/ De wijk van morgen, is de afgelopen twee jaar zeer sterk geëvolueerd van provinciaal steunpunt voor duurzaam bouwadvies naar een platform voor de circulaire economie met focus op de bouwsector. Kamp C staat momenteel voor een zeer uitdagende stap in haar ontwikkeling. De site in Westerlo gaat verder uitgroeien tot een volwaardig circulair bedrijventerrein en innovatiecampus in één.

De grote uitdaging daarbij is om innovatie-mensen bij verschillende actoren in de sector naar de campus te krijgen om er samen te werken, te experimenteren en te innoveren. In vijf dagen hebben we onder het dak van Faber Makerspace een strategie en een uitrolscenario ontwikkeld, een promotiefilmpje om de nieuwe propositie over te brengen en dit getest bij vijf decision makers. Een unieke mix van aanbesteden, beschikbare technologie, co-creatie en storytelling moet van Kamp C de innovatieplaats bij uitstek maken voor het circulaire bouwen.

Het enthousiasme en de belangstelling bij onze testpersonen was groot, en de sterktes van ons concept, maar ook de aandachtpunten waren éénduidig en helder.

Op onderstaand filmpje bij Bar Transit legt Peter-Paul Van den Berg nog eens haarfijn uit wat de circulaire economie is, en voor welke uitdagingen Kamp C staat. Meer informatie over Full Circle vind je hier.

RetailDetail Congres 2017: Digitale disruptie als gamechanger voor de planeet

Is het einde van massaproductie in zicht? Nemen je boodschappen uit de supermarkt straks het openbaar vervoer? Is er straks meer fashion met minder kleding? Heel wat sprongen voorwaarts op vlak van ecologie hebben een digitale kanteling aan de basis.

De kern van duurzame innovatie is steeds minder een groen verhaal met romantische referenties naar de natuur en een handleiding bol van regels en limieten. Vandaag zie je steeds nadrukkelijker een transitie waar wetenschap, technologie en meer bepaald ICT centraal staan. Eerder dan uit de CSR-managementpraktijk, kunnen we de grootste sprongen verwachten van innovatie en creativiteit.

De grote uitdaging daarbij is vooral hoe al deze nieuwe oplossingen zich presenteren bij het grote publiek, en hoe we de consument haar vertrouwen winnen met vaak ongeziene en onverwachte producten en diensten voor essentiële behoeften.

  • Op donderdag 27 april presenteerde ik op Retaildetailcongres in het programma ‘gamechangers’ 7 strategische pistes hoe retailers de digitale transformatie kunnen aangrijpen om ook mondiale bezorgdheden van burgers op te lossen met producten en diensten voor consumenten. Een inleidend artikel lees je hier.
  • Op 24 mei verschijnt op de website van Eneco België een trendbriefing waar de 7 innovatiepaden uitgebreid worden toegelicht, en op 24 mei verschijnt een inleidend artikel in Trends.
  • Op 27 september, organiseer ik samen met Eneco België een masterclass rond dit thema in de brouwerij Palm in Londerzeel. Hier zullen we gedurende een halve dag uitvoerig de tijd nemen om met een groep retailers te onderzoeken hoe we met de zeven innovatiepaden aan de slag kunnen in de praktijk van retail.

Amsterdam: 10 adressen met inspiratie voor bakstenen winkels

De druk van e-commerce neemt toe, en retailers vinden steeds creatievere strategieën om hun fysieke aanwezigheid een nieuwe rol, meer zingeving of beleving te geven. Tijdens een inspiratiesafari hebben we naar traditie ook telkens aandacht voor retail. In Amsterdam kan je op korte afstand van elkaar een brede diversiteit aan winkels bezoeken en ‘in vivo’ inspiratie opdoen.  Hoe kan een creatieve strategie je fysieke winkel meerwaarde bieden en je onderscheiden van de rest? 

Omdat ik vaak het verzoek krijg tips te geven voor een trip naar Amsterdam, hier een overzicht van mijn persoonlijke favorieten die je zelf te voet (of met de fiets) kan bezoeken

De negen straatjes

#
Marie-Stella-Maris, Keizersgracht 357

Marie-Stella-Maris

Misschien wel het mooiste winkeltje in Amsterdam is een goed doel dat vermomd is in een exclusieve cosmetica-zaak. De zaakvoerders lieten zich inspireren door de Universele verklaring van de rechten van de mens, en het recht op veilig en drinkbaar water in ’t bijzonder. Een flink deel van de pittig geprijsde cosmeticaproducten gaat naar watervoorzieningsprojecten in Afrika. Inmiddels is Marie-Stella-Maris ook een merk van tafelwater. In heel wat Amsterdamse restaurants en hotels heeft Marie-Stella-Maris het klassieke ‘Spa rood en Spa blauw’ inmiddels vervangen.

Marie-Stella-Maris

#
Rapha Cycle Club, Wolvenstraat 10

Rapha Cycle Club

Velen hebben het geprobeerd, maar weinig retailers zijn er echt in geslaagd een community-merk te worden.  Rapha is dat wel. Rapha heeft leden die lidgeld betalen en als clubleden gretig deelnemen aan wieler-activiteiten van Rapha. Rapha Cycle Club is een exclusiefe fietsenwinkel, een clubhuis, en een soort tempel voor devote wielerliefhebbers. Wanneer je met een groep op stap bent door Amsterdam, en er zitten enkele wielerfanaten bij, dan is de kans groot dat je ze hier verliest.

Rapha Cycle Club

#
Marqt, Wolvenstraat 32

Marqt is al lang niet nieuw meer, maar kent geen gelijke. Al jaren toont ze dat een supermarkt een groot verschil kan maken in wat er op ons bord komt. Ze doet dat door zoveel mogelijk te kiezen voor lokale producenten en door biologische voeding te koppelen aan beleving en storytelling. Telkens je er met Vlaamse ondernemers komt, gooit Marqt zeer hoge ogen. Inmiddels heeft Marqt 18 winkels in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Marqt is premium geprijsd, maar voelt nooit elitair.

Marqt

#
Lincherie, Huidenstraat 28

Lincherie

Licherie is een winkelconcept van het Belgische lingeriebedrijf Van de Velde, heeft een flinke aanwezigheid in Nederland (34 winkels) en kreeg al een bijzondere erkenning met de prijs voor “beste paskamer van Nederland”. Via een exclusieve 3D-scanspiegel in de paskamers zorgt ervoor dat het veel makkelijker is de juiste beha te kiezen. 140 verschillende digitale metingen zorgen voor een persoonlijk shape-ID dat wordt bewaard voor volgende bezoeken. Uit onderzoek blijkt immers dat 70% van de vrouwen een verkeerde beha-maat draagt. Lincherie combineert het beste van uitstekende service van goed opgeleid personeel met het beste van technologie. Op de winkelvloer. Bij Lincherie kan gewoon binnenlopen, maar kan je ook een afpsraak maken voor stijladvies.

Lincherie

#
Otentic Perfumes, Keizersgracht 233

De parfumerie is sinds kort heruitgevonden door Otentic. Schreeuwerige campagne-beelden zijn vervangen door een serene omgeving waar beleving en digitale ondersteuning centraal staan. Je vindt twee Otentic parfumerie-zaken in Antwerpen, maar dus ook eentje aan de Keizersgracht in Amsterdam.

De Pijp

#
Hutspot, Van Woustraat 4

In Amsterdam vind je heel wat cross-over en concept stores. Mijn favoriet is Hutspot. Bij Hutspot kunnen ontwerpers en producenten ruimte huren per vierkante meter om hun spullen aan te prijzen. Het gevolg is dat kleding, desinger fietsen, maar ook huisgemaakte pindakaas er broederlijk naast elkaar staan. Verder kan je er je haar laten knippen, lunchen, en is er een affiche met events (Club Nights, Jazz Nights, maar ook writing-get-togethers voor mensen die steun zoeken bij hun schrijversprojecten) Om de haverklap richt Hutspot op een iconische plek in Amsterdam een tijdelijke hotelkamer in die je voor één nacht kan winnen.

Hutspot

#
Stach, Haarlemmerstraat 150

Stach

Stach lijkt wel het resultaat van een workshop waar de buurtwinkel is heruitgevonden en aangepast aan hipster-values. Inmiddels zijn er een negen-tal winkels in Amsterdam. Veel krijtborden, veel aandacht voor biologische en vegetarische producten, versbereide maaltijden en (eindelijk) ook aandacht voor singles dankzij portioneringen voor één persoon. En ja, je kan online je bestellingen doen.

Stach

#
Wildernis, Bilderdijkstraat 165 F

Wildernis is een stadstuinwinkel nieuwe stijl met een geacualiseerde kijk op onze relatie tot de natuur. Je vindt er utivoerig inspiratie over kamerplanten, dakterrassen en stadstuinieren. Er wordt veel werk gemaakt van workshops waar je leert balkontuinieren, terrariums maken, daktuinieren, schaduwtuinieren, etc…

Wildernis

De Amsterdamse Hallen

Hannie Dankbaarpassage 47, Amsterdam West
Ooit een rangeerstation voor trams, vandaag een centrum voor media, cultuur, horeca, mode en ambachten. Geen wonder dat we hier veel inspiratie kunnen opdoen rond grensoverschrijdende retail concepten.

Amsterdamse Hallen

#
De Foodhallen

img_7782

Centraal in de Amsterdamse Hallen vinden we een behoorlijk grote food court waar vooral ruimte wordt geboden aan nieuwe food concepten. Tal van hybride snacks van starters kan je hier proberen of combineren temidden een reeks food stalletjes. Oa. de inmiddels befaamde Dutch Weedburger en ook Friska hebben hier hun opgang gemaakt.

De Foodhallen 

#
Uncover Lab

In LocalGoodsstore, een winkel in de Hallen waar enkel producten van Amsterdamse ontwerpers en producenten te koop zijn vinden we ook Uncover Lab. Uncover Lab is een tattoo-shop voor spullen. Met hun lasercutter kunnen ze zowat ieder ontwerp aanbrengen op spullen met een hard oppervlak. Zo willen ze de emotionele band tussen mensen en hun spullen (laptophoes, draagtas, notitieboekjes, …) versterken dankzij personalisering.

Uncover Lab

#
Recycle

Recycling

Welzijnswerkers die werken met ex-drugsverslaafden kwamer erachter dat het herstellen van een fiets een bijzonder terapeutische werking heeft. Re-Cycle is een winkel voor designer bikes, een werkplaats voor assemblage van tweedehandsfietsen en hersteldienst in één. Re_Cycle is een heel professionele zaak en mooie winkel die helemaal draait op sociale economie.

Recycle

 

 

 

 

Amber one: Autorijden voor 33,00 Euro per week.

Autodelen met vrije uitloop

In de vorige editie van Antropocene Gedachten hebben we het uitgebreid over driverless cars gehad aan de hand van Olli en Local Motors. Een ander innovatiepad rond mobiliteit is mobility as a service (Maas), waar het comfort van individueel vervoer wordt losgekoppeld van autobezit. Traditionele spelers in de autobranche starten één voor één hun eigen autodeelsysteem, vaak zelfs met vrije uitloop (auto’s die je binnen een geografisch gebied kan oppikken en ook laten staan, in de branche heet dat ‘Free Floating Carsharing’). Car2go is allicht nog steeds de grootste met meer dan 1,8 miljoen gebruikers, en een vloot van 13.000 auto’s in 29 verschillende steden.

Van het Belgische community-platform voor fleet managers Link2fleet weten we dat BMW met Drive Now 3 maanden na haar blijde intrede in Brussel, trots is op 5000 gebruikers en reeds 100.000 gereden kilometers.

Een wel heel bijzonder initiatief vinden we opnieuw in Nederland. Voor heel wat mensen is hun auto hun 2de duurste bezit (na hun woning), en gek genoeg staat die voor 90% van de tijd stil (voor de deur, of aan het kantoor). Amber Mobility, een Eindhovense start-up die aan de slag gaat met kapitaal van ABN AMRO en de gekende leasingmaatschappy Athlon is op een eigenzinnige manier van start gegaan met een carsharing dienst.

Het lijkt erop alsof ze zijn gestart met het prijskaartje, net zoals Ikea. Hun ambitie is om carsharing beschikbaar te maken voor de Einhovenaar in 2018 voor 33,00 Euro per week.

“De ideale auto om in een deelsysteem te opereren aan 33,00 Euro bestaat niet, en kunnen we maar beter zelf bouwen. Dat moeten ze gedacht hebben toen men de Amber One is gaan ontwerpen.

Een auto voor de deeleconomie kan maar beter elektrisch zijn om onderhoudskosten en energiekosten te drukken. De Amber One moet een actieradius van 400 kilometer gaan hebben, een maximumsnelheid van 150 kilometer per uur en een levensduur van 1,5 miljoen kilometer. Net zoals bij Tesla is het de bedoeling dat de auto software-updates kan krijgen

Met een totaalgewicht van 650 kilogram wordt het bovendien een lichtgewichtje.

iGrow doet Aziatische bio-boeren ontsnappen aan de traditionele keten

Het mooie aan lezingen geven is dat heel wat dagen voelen als een soort schooluitstap. Het is heerlijk om telkens in een andere wereld te worden ondergedompeld, mensen te leren kennen, de hete hangijzers te aanhoren, en bruggen te bouwen met brede innovatiepaden die mondiaal en ecologisch geïnspireerd zijn.

Delphy Improvement Center is een wereldwijd kenniscentrum rond tuinbouw en kasteelt nabij Den Haag. Gisteren was ik er naar aanleiding van hun 10-jarig bestaan te gast om voor hun klanten, partners en leveranciers enkele innovatiepaden te schetsen voor de tuinbouwsector. Met de hele diversiteit aan LED farming, vertical farming en urban farming zijn telers in Nederland al een tijdje vertrouwd, dus heb ik hen bijgepraat over de opkomst van de millennials, hun houding tegenover marketing en technologie, hun belangstelling voor herkomst, waardering voor nabijheid, aandacht voor oprechtheid en hun gevoel voor humor.

Ik heb hen ook gewezen op het groeiende cynisme rond ecolabels en biolabels. Ondanks de meerwaarde worden ze steeds meer gepercipieerd als marketingjargon.

“Een duurzaamheidslabeltje en een glimlachende Noord-Hollandse landbouwer op de verpakking volstaan niet meer. De nieuwste generatie zal je op een spitsvondige manier moeten betrekken bij de waarheid achter je product.

Maar daarnaast heb ik mijn aandacht gevestigd op de plaats die tuinders opnemen in de waardeketen. Dat is waar in deze sector het schoentje wringt. Welke innovaties een tuinder ook doorvoert, het is stroomafwaarts bij de aankoopdienst van de retailer dat meerwaarde heel gauw voorwaarde wordt. Daarom heb ik tijd gemaakt voor twee concrete voorbeelden die glastuiniers bevrijden van de lineaire waardeketen.

Een eerste is RegenVillages uit Californië, en de andere vinden we bij de start-up iGrow, die in Indonesië tuinders, landeigenaren en consumenten in grote steden rechtstreeks met elkaar verbindt op één platform. Andreas Senjaya, zelf de kleinzoon van arme boeren weet als geen ander hoe kleinschalige land- en tuinbouwers in onzekerheid leven. Aan de ene kant is het moeilijk kapitaal te vinden om te investeren in nieuwe teelt, en aan de andere kant is de afzetmarkt voor hun oogst steeds onzeker, en dicteert de retail de regels. Net zoals elders in de wereld, wordt de afstand tussen de groeiende, stedelijke middenklasse in Azië en de voedingsproducenten steeds groter, en dat is jammer. Zeker wanneer steeds meer mensen toegang hebben tot breedband internet, bestaat er het potentieel om deze kloof te dichten. Andreas Senjaya, wil met iGrow de grootste wereldwijde bioboerderij creëren die de linaire waardeketen verstoort, banken, groot- en kleinhandelaren elimineert en de sleutelactoren samen in één community thuisbrengt.

“iGrow is een platform voor investeerders en een marktplaats voor oogst tegelijk. Als investeerder-consument kan je vanaf je smartphone Farmville spelen, maar dan in ’t echt.

Investeerders hebben wel geduld nodig. Voor advocadoteelt bijvoorbeeld is het vijf jaar wachten tot er geoogst kan worden, maar daarna heb je als investeerder een rendement van 15% per jaar. De eerste oogsten van pinda’s boden aan investeerders een rendement van 24%.

Vandaag zijn zo’n 2200 kleine en middelgrote boeren aangesloten bij iGrow, en bestrijken ze samen zo’n 1200 hectare aan beplant land- en tuinbouwoppervlak. iGrow is bovendien als model heel schaalbaar. Wat ook mooi is: 90% van de eerste winst die investeerders hebben gemaakt in de pindateelt werd geherinvesteerd via iGrow. In Indonesië is er nog zo’n 18 miljoen hectare onderbenutte landbouwgrond en er wordt zo’n 130 miljard omzet gemaakt met land- en tuinbouw. Er is met andere woorden nog een groot groeipotentieel, maar iGrow wil ook naar andere Aziatische landen, en verkent momenteel de mogelijkheden om haar intrede te doen in Turkije, meer bepaald in de olijfteelt.